Nota Luluhawa Geografi 1

LULUHAWA

KONSEP

-          Satu proses penyepaian, pereputan dan pemecahan batuan kepada kumin-kumin kecil akibat tindakbalas mineral dengan unsur-unsur iklim (haba, air hujan, fros, angin,tekanan udara dsb)

Secara in-situ

LULUHAWA FIZIKAL /MEKANIKA

-          Proses pemecahan /penguraian batuan kepada kumin halus dengan bantuan unsur2 iklim dan melibatkan pemecahan unsur luaran/fizikal sahaja tanpa mengubah kandungan kimia batuan.

PROSES LULUHAWA FIZIKAL

PENSURIAAN/ KEMBANG KECUT

-          Aktif di kawasan gurun panas (suhu 35 -45  0C)- batuan mengembang

-          Suhu waktu malam jatuh sehingga 10 oC – Batuan mengecut

-          Proses ini menyebabkan batuan alami ketegangan/ketegasan- retak-pecah- dibantu oleh embun/hujan

Cara pemecahan – pengelupasan, pemecahan bongkah, bijian/ granul – bergantung kepada stuktur hablur mineral dalam batuan.

PENGHABLURAN GARAM

-          Di gurun panas

-          Proses sejatan amat giat pada siang hari – suhu tinggi. Butir2 galian akan bergerak bersama2 air bawah tanah ke atas.

-          Perlonggokan butir2 galian ini menghasilkan hablur garam halus yg boleh membantu batuan menjadi retak dan terurai/ pecah

TINDAKAN FROS/ IBUN

-           Berlaku di kawasan pergunungan / iklim sejuk

-          Batuan di puncak yg mengalami keretakan akan menakung air hujan pada musim panas.

-          Musin sejuk air tadi membeku apabila suhu jatuh di bawah takat beku 0oC

-          Pembekuan ini menambahkan isipadu asal batuan tersebut sebanyak 10% (2100 lb /inci –tekanan)

-          Proses beku cair yg berterusan ini akan menyebabkan batu pecah/runtuh

PROSES BASAH KERING

-          Dialami di kawasan iklim Savana @ Monsun Tropika Kering( mempunyai musim kemarau dan lembab)

-          Pengeringan pada musim kemarau dan penguncupan pada masa hujan akan menyebabkan batuan mengalami tegasan / pecah

-          Contoh batu syil yg banyak tanah liat mudah pecah

 PERLEPASAN TEKANAN

-          Di Kawasan gurun kesan drp hakisan angin boleh mendedahkan  batuan di bawah dan mengalami pemecahan melalui perlepasan tekanan.

-          Aktiviti manusia juga seperti tarahan bukit untuk pembangunan/pembinaan infrastruktur menyebabkan batuan bawah yg wujud beribu-ribu tahun mengalami pelepasan tekanan. Ini menyebabkan batuan mengembang/ pecah.

KETEBALAN BATUAN MENGIKUT KAWASAN IKLIM

LOKASI	LATITUD/GARISAN LINTANG	KETEBALAN BATUAN TERLULUHAWA (M)	JENIS BATUAN INDUK
SINGARURA	2 0 U	10 -20	Gabro
MELAKA	2.5 0 U	4	granit
HONG KONG	22 0U	30	granit
JEPUN	36 0U	20-30	granit
BRAZIL	24 0 S	100-130	granit

LULUHAWA  BIOTIK

Merujuk kepada pemecahan batuan oleh tumbuhan/ haiwan yang berlaku secara mekanika /kimia.

TINDAKAN AKAR POKOK

-          Giat di mana-mana bahagian dunia

-          Akar pokok yg menjalar dalam tanah- boleh memasuki celah2 batuan yg retak

-          Hujung akar dalam proses pembesaran akan mengeluarkan asid organik yg boleh melemahkan batuan

-          Pembesaran akar tadi menambahkan tekanan yg kuat pada batuan – melonggarkan struktur batuan – terurai

-          Tindakan akar juga membantu air/asid karbonik/asid organik masuk ke dalam struktur batuan yg longgar tadi- lemah- pecah

-          Akar melonggarkan liang pore tanah – membantu proses infiltasi – aktifkan luluhawa kimia.

TINDAKAN BAKTERIA

-          Suhu tanah yg tinggi menggalakkan pembiakan bakteria

-          Bakteria ini bergantung kepada tumbuhan dan haiwan yg reput – tindakannya menghasilkan asid organik/ asid humik- bila bertindakbalas dengan air hujan dan meresap dalam tanah mampu bertindakbalas secara kimia ke atas batuan- reput / terurai.

TINDAKAN HAIWAN

-          Contoh arnab, burung, tikus dan cacing tanah – gali lubang- lemahkan struktur tanih

-          Tanah yg longgar ini memudahkan cecair masuk ke dalam tanah- t/balas kimia ke  atas batuan-terurai

-          Sisa kumbahan mereka juga membantu proses luluhawa kimia.

TINDAKAN MANUSIA

-          Aktiviti pertanian, pembinaan infrastruktur, pembalakan/penyahutanan – mendedahkan batuan/muka bumi kepada agen cuaca/iklim – mudah terluluhawa.

FAKTOR-FAKTOR LULUHAWA DALAMAN/ KIMIA DI TROPIKA LEMBAB

-          Iklim – hujan- Air sbg pereput batuan utama (5P)- menambahkan t/balas kimia apabila kuantiti air berganda- Lee Chatlier. – min hujan yg tinggi di TL menggalakkan t/balas kimia- wujud profil regolit 10 kali ganda berbanding iklim tundra.

-          Suhu juga penting – hukum Van Hoff – setiap peningkatan 10 0C t/balas kimia berlaku 2 @ 3 kali ganda ke atas batuan.

-          Biotik – tumbuhan dan tindakan mikro organisma – bekalkan asid organik melalui ranting dan daun yg mati – asid humik/ asid fulvik – agen pereput/ peluluh yg berkesan.

-          Bekalan organik yg byk menyediakan larutan tanah, koloid , silika dan ferum apabila ia mereput dan terlarut. – hasilkan tanih laterait yg tebal.

-          Organisma seni (bakteria, serangga dan cacing )- galakkan proses luluhawa- asid cepat terbentuk- ,memusnahkan batuan

             

-          Geologi – warna, jenis, struktur batuan,kekerasan batuan, komposisi hablur mineral batuan.

-          Topografi/ cerun- luluhawa lebih giat di kawasan tanah pamah/landai – air mudah meresap ke dalam tanah berbanding cenuram.

-          Masa – terdedah terlalu lama dengan agen luluhawa

-          Aktiviti manusia – pertanian, penyahutanan dll